Wielka szkoda, że nie mówi się głośno o winie, która nie jest oczywista, a kara rzadko kiedy sprawiedliwa. To potrzeba znalezienia winowajcy i ukarania go tak, jak nikt z nas by sobie tego nie życzył, jest prawdziwą kanwą historii o zbrodni, winie i karze. A potrzeba ukarania kogokolwiek, niekoniecznie winowajcy, to bardzo potężna Rozprawka maturalna wymaga co najmniej 250 wyrazów, czyli mniej więcej półtorej strony arkusza egzaminacyjnego o formacie A4. Własne zdanie i lista argumentów zamienia się w pracę naukową o swoistym stylu i języku krytycznoliterackim: podczas pisania rozprawki pracujesz z tekstem, analizujesz każde słowo i treści ukryte w zdaniach. Motyw zbrodni i kary w utworach Adama Mickiewicza "Lilije" i "Dziady" cz. II. Wina i kara sa bardzo popularne w literaturze romantycznej. Niewatpliwie kara jest konsekwencja winy. W zaleznosci od popelnionego przewinienia, czlowiek w taki a nie w inny spsob placi za swoj blad. Adam Mickiewicz w swoich utworach uzwierciedla ten motyw, opierajac Makbet zmienia się w autokratycznego władcę, który pod maską tyranii skrywa lęk i obawę, że zostanie zdemaskowany. Skomplikowanie ludzkiej natury Szekspir pokazuje także na przykładzie Lady Makbet. W powszechnej opinii kobieta ta jest żelazną damą, osobą o silnym, stanowczym charakterze i niezbyt wyrafinowanej duszy. Rozprawka maturalna ze zbrodni i kary. 159 pobrań · 3.91 MB. Pobierz. DLACZEGO MY Cechy naszego poradnika. Bezpieczeństwo. Każdy z wyszukiwanych przez Ciebie Rodion stał się ofiarą własnej zbrodni dokonanej na dwóch kobietach. Świadomość tego czynu odebrała mu spokój i zburzyła porządek życia. Nie umie normalnie funkcjonować w kręgu przyjaciół i rodzinie. Gardzi sobą, rozważa samobójstwo, czuje się podle. Ostatecznie po namowach ze strony Soni Raskolnikow oddaje się w ręce Rozszerzenie może przysporzyć uczniom wiele problemów, zwłaszcza ostatnie zadanie – wypowiedź pisemna. 4. Rozprawka, przyklad wstęp ok słów rozwinięcie akapity po ok słówüw jêzyku angielskim mona rozróniæ kilka typów rozprawki rozprawka argumentatywna, zapisz rozprawkę na temat 1. Cienie i blaski życia w wielkim mieście. bw8n. Matura próbna 2011. Dziś uczniowie pisali język polski. Tu znajdziesz klucz, odpowiedzi oraz arkusz. Motywy popełnienia zbrodni na podstawie powieści Dostojewskiego alba analiza utworów Adama Mickiewicza i Jana Kasprowicza. Takie tematy do wyboru mieli uczniowie, którzy pisali dziś próbna maturę z języka polskiego. Test przygotowało wydawnictwo Operon. - Test nie był najłatwiejszy. Ale dobrze jest się sprawdzić przed prawdziwą maturą. Jeżeli człowiek przebrnie przez to raz, będzie mu łatwiej w maju - mówi Sandra Kopeć, uczennica III LO przy ul. Pałacowej. Każdy uczeń musiał napisać wypracowanie na jeden z dwóch tematów do wyboru. Pierwszy dotyczył analizy utworu "Czatyrdah" Adama Mickiewicza oraz wiersza XV Księgi ubogich Jana Kasprowicza. Trzeba było porównać w zawarte w nich obrazy gór i ludzi. Temat drugi opierał się na fragmencie "Zbrodni i kary" Dostojewskiego. Uczniowie musieli określić motywy popełnienia zbrodni i jej wpływu na głównego bohatera. Było też czytanie tekstu ze zrozumieniem. Dotyczył filmu. W środę uczniowie napiszą próbna maturę z matematyki. Arkusz, odpowiedzi i klucz do matury próbnej z języka polskiego 2011 znajdziesz na stronie internetowej wydawnictwa Operon: także:Matura próbna 2011 polski. Arkusz, pytania, odpowiedziPolski matura próbna 2011 - odpowiedzi, klucz, arkuszPolski - matura próbna 2011 - arkusze, klucz, pytania, odpowiedziMatura próbna 2011 - polski. Arkusz, klucz, pytania, odpowiedziMatura próbna 2010/2011 OPERON - polski. Odpowiedzi, arkuszMatura próbna 2011 polski. Arkusz, pytania, odpowiedziCzytaj e-wydanie » Geneza powieści Obraz głównego bohatera dojrzewał w duszy pisarza około piętnastu lat. Koncepcję do napisania arcydzieła podsunęła Dostojewskiemu literatura poematów Puszkina. W brudnopisie autora czytamy następującą notatkę: Aleko zabił. Świadomość, że sam nie jest godzien ideału, który dręczy jego duszę. Oto zbrodnia i kara. Inspirujące są również relacje o różnych zbrodniach, którymi Dostojewski stara się wzbogacić swoje pismo... więcejMiejsce i czas akcji – wizja Petersburga w powieści Zasadniczo dramat Raskolnikowa powstaje i rozwija się na tle głębokiego kryzysu finansowego Rosji lat sześćdziesiątych XIX wieku. Jego szczególne nasilenie nastąpiło właśnie w roku 1865, w którym Dostojewski umiejscowił akcję Zbrodni i kary. Okrutna rzeczywistość ekonomiczna sprzyja pogłębianiu i udoskonalaniu planów Raskolnikowa. W powieści ta rzeczywistość ukazuje się nam w ponurych epizodach i tragicznych scenach stolicy olbrzymiego... więcejPrzesłanie „Zbrodni i kary” We wstępie do polskiego wydania powieści z 1998 roku możemy przeczytać: „Dostojewski w «Zbrodni i karze», podobnie jak i w późniejszych swoich powieściach, nie tyle rozwiązuje problemy, co je formułuje. Z rzadko spotykaną pasją tropi fałsz i odsłania ryzyko rozwiązań pozornych, demaskuje prawdy pseudooczywiste, jak na przykład ta, że postęp wymaga ofiar, że godziwy cel uświęca środki, że przyszła harmonia zrównoważy... więcejWątek miłości Soni i Raskolnikowa„Sonia była blondynką lat może osiemnastu, niskiego wzrostu, szczupła, lecz dość przystojna, o cudownych, niebieskich oczach” – tak wyglądająca córka pijaka i zarazem prostytutka w powieści Dostojewskiego jest ucieleśnieniem wszelkich chrześcijańskich cnót. Cechuje ją wielka pokora, dobroć, zdolność do poświęcenia dla najbliższych, a także bardzo niska samoocena. Jak pisze Danuta Polańczyk: „Hańbiący... więcejWątek filozoficzny w Zbrodni i karze Marta Ziółkowska-Sobecka w rozdziale Pozytywizm zawartym w „Vademecum polonisty”, stwierdza, że: każda powieść Dostojewskiego jest jakby poszukiwaniem filozofii . Pisarz, powołując się na różne ideologie filozoficzne, pokazuje różne sposoby pojmowania świata. Filozofia ujawnia się głównie w poglądach Rodiona Raskolnikowa. Przedstawia on swój światopogląd we fragmencie rozmowy z Porfirym Pietrowiczem dotyczącej... więcejWątek religijny w Zbrodni i karze Wątek religijny najlepiej widać na przykładzie dwóch bohaterów, odzwierciedlających dwie odmienne postawy: Raskolnikowa i Soni. Różnicę w systemach etycznych, którą reprezentują, dotyczy pojmowania wiary i Boga. Dochodzi między nimi do ostrej konfrontacji: – Ach, nie! Bóg do tego nie dopuści! – wyrwało się wreszcie udręczonej Soni. Słuchała, patrząc na niego błagalnie, składając ręce w niemej prośbie, jak gdyby wszystko... więcejWątek społeczny w Zbrodni i karze Zbrodnia i kara to przykład powieści realistycznej bardzo dokładnie przedstawiającej obraz społeczeństwa rosyjskiego drugiej połowy XIX wieku. Dostojewski uwagę czytelnika kieruje na najniższą warstwę społeczną. Jego bohaterowie to ludzie borykający się z nędzą (Raskolnikow, rodzina Marmieładowów), uwikłani w zbrodnie i inne występki (Raskolnikow, Swidrygajłow), degeneraci społeczni i alkoholicy (Marmieładow), prostytutki (Sonia).... więcejStruktura powieści, Zbrodnia i kara jako powieść polifoniczna Powieść składa się z sześciu części i epilogu. Akcja rozgrywa się w przeciągu 9 dni. W Zbrodni i karze wykrystalizowuje się ostatecznie charakterystyczna dla prozy Dostojewskiego forma. Ogromny kunszt pisarz przejawił, splatając w jedną spójną całość różne wątki: społeczny, filozoficzny, psychologiczny, kryminalno-detektywistyczny. Nowatorstwo pisarstwa Dostojewskiego przejawia się również w tym, że Zbrodnia i kara jest... więcejZbrodnia i kara jako powieść psychologiczna Dostojewski, zafascynowany „mrocznymi” stronami natury ludzkiej, stworzył nowy typ prozy psychologicznej, analizującej wieloznaczne motywacje działań człowieka uwikłanego w walkę pomiędzy dobrem i złem. Powieść daje wnikliwy rysunek psychologiczny zbrodniarza, jego przeżycia, uczucia. Pokazuje, jak rozwija się mechanizm zbrodni. Obok studium zbrodni mamy również rozważania nad istotą kłamstwa i jego znaczeniem w życiu... więcejUniwersalność przesłania powieści Tytuł powieści: Zbrodnia i kara jest znaczący, ponieważ odzwierciedla główny wątek utworu. Kara Raskolnikowa ma dwie postacie: cierpień umysłowych i cierpień fizycznych. Załamanie, ciężki stan psychiki i ducha Rodiona po zbrodni – to wymiar duchowy kary. Jest on trudniejszy do zniesienia od cierpień fizycznych, ponieważ ciągle dręczą bohatera wyrzuty sumienia, halucynacje i świadomość bycia zbrodniarzem. Raskolnikowa zadręczyło... więcej Każdy z utworów literackich posiada swoje wątki oraz problematykę. Wiele z nich zostaje zapomniana, a ich przesłania nie można wykorzystać w następnych epokach, często nie wnoszą również niczego do historii literatury. Obok nich napisane zostały oczywiście również teksty mistrzowskie na zawsze zapisujące się na zawsze. Do takich utworów zdecydowanie należy „Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego, która ma wymowę niezwykle uniwersalną i ponadczasową. Lektura zawiera refleksje na temat odwiecznych motywów, problemów towarzyszących człowiekowi, występku, odpowiedzialności i kary, przez co nie traci aktualności. Pisarz podejmuje również tematy takie jak słabość człowieka, szerzenie się patologii wśród najuboższej warstwy społecznej, egzystencja w społeczeństwie, niedorzeczność podziału ludzi na tych „niezwykłych" i „zwykły", przedstawiając je z niesamowitą precyzją szczegółu i dbałością o psychologiczną warstwę. Autor wprowadził typ bohatera, o skomplikowanej osobowości, borykającego się między prawdami rozumu a wiary, 23-letniego Rodiona Raskolnikowa, byłego studenta prawa, wrażliwego mordercę, który w trakcie książki przechodzi swoistą przemianę. Z człowieka uważającego zabójstwo starej lichwiarki za czyn moralnie usprawiedliwiony, z powodu usunięcia ze społeczeństwa osoby żerującej na krzywdzie innych, do postaci rozumiejącej swoje błędy i odrodzonej moralnie. Na przykładzie losów głównego bohatera ukazał proces rodzenia się zbrodni w umyśle przeciętnego człowieka oraz jej ewolucję z teorii do praktyki. Wnikliwość, z jaką Dostojewski przedstawił psychikę człowieka przekonanego o swej wyjątkowości oraz dającego sobie prawo do eliminacji „zwykłych" jednostek jest porażająca. Monologi wewnętrzne głównego bohatera ukazują złożoność jego charakteru oraz motywacji, stojących za zamordowaniem dwóch osób. Osobowość Rodiona nie jest łatwa do zdefiniowania, zło zbrodni przekształca się w dobro – pomoc biednej Soni i jej rodzinie, zrabowane pieniądze leżą nietknięte, początkowa zatwardziałość rodzi bolesne rozdarcia we wrażliwej osobowości bohatera, co bardzo zachęca bohatera do coraz to dalszego poznawania jego dalszej historii. Kolejnym wątkiem, podjętym przez pisarza jest uzdrawiająca moc miłości, która obecna jest przecież w życiu każdego człowieka. W książce dzieli się na dwa rodzaje, miłość romantyczną oraz człowieka z Bogiem. Pierwsza ukazana jest na przykładzie Rodiona i Soni, nastoletniej prostytutki, głęboko wierzącej chrześcijanki , która, kiedy dowiedziała się o zbrodni, nie odrzuciła go, a jedynie uznała za osobę skrzywdzoną. Choć na początku łączy ich tylko podobieństwo losów oraz charakterów, kolejne rozmowy i spotkania kształtują ich przyjaźń. Miłość zakwita w pełni w dosyć oryginalnych okolicznościach, w czasie pobytu na Syberii, na którą dziewczyna wyrusza razem ze skazanym Raskolnikowem. To właśnie w tym zimnym i niekojarzącym się w ogóle z zakochaniem miejscu Rodion uświadamia sobie siłę uczucia do Soni oraz odnajduje w sobie uwielbienie i oddanie dla Boga. Oba rodzaje miłości pomagają mu pogodzić się z popełnioną zbrodnią i zrozumieć swój błąd. „Zbrodnia i kara" przedstawia także temat rodziny. W powieści mamy opisane dwa przykłady tych komórek, w obu przypadkach więzi łączące członków są tak silne, że w imię miłości dla rodziny i chęci otoczenia jej opieką główni bohaterowie poświęcają swoje życie. Jedną z motywacji Raskolnikowa, przemawiającą za zabiciem starej lichwiarki była chęć zapewnienia matce i siostrze spokojnego życia, zaś impulsem do wyjścia Soni na ulicę – głód jej młodszego rodzeństwa. Dostojewski ukazał, że w imię miłości do rodziny ludzie są zdolni do największych poświęceń. Powieść wielkiego Rosjanina mówi, więc jednak nie tylko o tym, że każdy w każdym z nas drzemie zbrodniarki potencjał, ale również o tym, że nawet z najniższego upadku jesteśmy w stanie się podnieść. Można więc powiedzieć, że „Zbrodnia i kara" to także powieść o ludzkiej niezłomności i sile charakteru. „Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego to powieść ponadczasowa, podejmująca uniwersalne problemy, aktualne tak samo z perspektywy społeczeństwa dziewiętnastowiecznego, jak i tego współczesnego. -569 słów William Szekspir Makbet Makbet dochodzi do przekonania, że jest najlepszym z żołnierzy Dunkana. Marzy o zaszczytach i bogactwie. Wkrótce po wysłuchaniu przepowiedni czarownic zaczyna myśleć o zamordowaniu króla. Namawia go do tego jego żona. Makbet nie może podjąć decyzji: pragnie korony, ale nie chce zabić Dunkana. Ostatecznie Lady Makbet przekonuje go, podaje środek nasenny strażnikom, a mężczyzna zabija władcę. Po dokonaniu zbrodni w Makbecie budzą się wyrzuty sumienia, jest przerażony, natomiast jego żona uważa, że jak tylko zmyją krew wodą, zapomną o popełnionym czynie. Zamordowani zostają również strażnicy, więc zdemaskowanie sprawcy jest utrudnione. Mimo to Makbet obawia się, że zbrodnia może zostać wykryta, zostają więc zabici: Banko, Lady Makduf i jej syn. Utwór pokazuje konsekwencje morderstwa – zmiany w relacjach między ludźmi, ciągłe rozpamiętywanie, obłęd. Dowodzi też, że za zabójstwo wymierzana jest surowa kara, której nie da się uniknąć. Adam Mickiewicz Lilie Żona zdradziła męża i z obawy, że on się o tym dowie, zabiła go. Następnie zakopała ciało na łące. Siała lilie na grobie, śpiewając zaklęcia. Swoją tajemnicę powierzyła jedynie pustelnikowi, nawet bracia zmarłego nie wiedzieli, że kobieta dokonała morderstwa. Gdy nie udało im się odnaleźć brata, postanowili, że jeden z nich ożeni się z wdową. Doprowadziło to do kłótni i zbezczeszczenia pamięci o zmarłym – mężczyźni rwali kwiaty z grobu brata. Ukazała się zjawa zamordowanego człowieka – cerkiew, w której przebywali bracia i żona, zapadła się. Utwór swoją treścią realizuje podstawowe założenia ballady: nastrój grozy, ukaranie zbrodniarza („Nie masz zbrodni bez kary”), fantastyka, ludowość. Juliusz Słowacki Balladyna Balladyna to zbrodnicza postać. Przyczyniła się do śmierci wielu osób. Uśmiercenie Aliny wiązało się z konkursem zorganizowanym przez Kirkora. Jego żoną miała zostać ta z sióstr, która jako pierwsza przyniesie kosz pełen malin. Z tego zadania lepiej wywiązała się Alina, jednak Balladyna bardzo chciała zostać wybranką Kirkora. Jako osoba przebiegła i zazdrosna nie zawahała się zabić swojej siostry. Po tym wydarzeniu na jej twarzy pojawiło się niezmywalne czerwone znamię. Ta zbrodnia pociągnęła za sobą kolejne (otrucie wspólnika, przyczynienie się do śmierci męża, kochanka, matki) – dziewczyna dążyła do uzyskania jak największej władzy, nie liczyła się z innymi, dokonywała okrutnych czynów. Słowacki w ten sposób obnażył psychikę ludzką, pokazał, że gdy człowiek raz postąpi źle, to zrobi to po raz kolejny, bo jedna zbrodnia pociąga za sobą kolejną. Jednocześnie można zaobserwować, że do władzy trudno jest dojść w sposób sprawiedliwy, często wymaga ona ofiar. Fiodor Dostojewski Zbrodnia i kara Raskolnikow zabił starą lichwiarkę, Alonę Iwanownę i jej siostrę – Lizawietę. Pozornie nie miał żadnych wyrzutów sumienia. Jego zbrodnia była dokładnie zaplanowana, ale nie wszystko poszło zgodnie z planem. Raskolnikow zachował jednak zimną krew i zamordował kobiety z wielkim okrucieństwem: zadawał im ciosy siekierą. Mężczyzna uwierzył, że może być nadczłowiekiem, jednostką wybitną. Ideologia Raskolnikowa ma związek z filozofią Fryderyka Nietzschego. Pisał on o nadczłowieku w dziele Tako rzecze Zaratustra. Poglądy bohatera były pełne agresji – uważał, że niektórzy ludzie to pasożyty społeczne, stojące niżej w hierarchii. Alona została zabita, ponieważ jej istnienie było niepotrzebne, a nawet szkodziło – Raskolnikow uważał ją za niższą formę bytu. Morderstwo przyczyniło się do obłędu Raskolnikowa. Okazało się, że taka filozofia nie ma sensu, stąd też płynie wniosek, że ludziom nie wolno zabijać innych. Powieść obnaża psychikę ludzką – Dostojewski przed napisaniem książki wczytywał się w kroniki policyjne, dowiadywał się o motywacjach zbrodni. John Steinbeck Myszy i ludzie Przedstawiona zostaje historia dwóch przyjaciół: George’a i Lenny’ego. Drugi z nich jest niedorozwinięty umysłowo, co wpędza ich często w tarapaty. Nie mogą znaleźć dla siebie miejsca, często bezskutecznie szukają pracy. W końcu przybywają na farmę, w której znajdują zatrudnienie, zyskują sympatię robotników i początkowo wszystko dobrze się układa. Lenny jest naiwny, wierzy w realizację swoich marzeń – ukazuje to jego bezbronność. Jednak jednocześnie jest bardzo silnym mężczyzną – jednym uściskiem zabija myszy, szczeniaka, a w końcu niechcący morduje kobietę. Nie są to czyny popełnione z premedytacją, jednak mają konsekwencje takie same, jak okrutne zabójstwo. George zdaje sobie sprawę, że tak będzie już zawsze, postanawia zastrzelić przyjaciela, żeby zaoszczędzić mu wiecznych upokorzeń, a sobie nieustających problemów. Myszy i ludzie pokazują postać człowieka, który staje przed trudnym wyborem. Zabójstwa zaprezentowane w książce nie są pełnymi nienawiści czynami (te popełnione przez Lenny’ego trudno nazwać zabójstwami, ponieważ nie są świadome). Inne przykłady literackie: Biblia (zabicie Abla przez Kaina)Mitologia grecka (Edyp dopuszczający się ojcobójstwa)Homer Odyseja (zabicie zalotników Penelopy przed Odyseusza)William Szekspir Hamlet (zbrodnia popełniona przez Klaudiusza)George Byron Giaur (zamordowanie Leili, zabicie Hassana przez Giaura)Adam Mickiewicz Pan Tadeusz (Jacek Soplica – zabójca Horeszki)Juliusz Słowacki Kordian (próba zabójstwa cara), Arab (satysfakcja płynąca z unieszczęśliwiania innych mordowania)Stanisław Ignacy Witkiewicz Szewcy (zabójstwo dokonane na Sajetanie)Erich Maria Remarque Łuk triumfalny (zabicie oprawcy) Pierw­sza uto­pia, czy­li wizja ide­al­ne­go świa­ta, zosta­ła stwo­rzo­na przez grec­kie­go filo­zo­fa Pla­to­na. Pró­by osią­gnię­cia podob­ne­go do uto­pii sta­nu na Zie­mi się­ga­ją zatem cza­sów sta­ro­żyt­nych, co znaj­du­je swo­je odzwier­cie­dle­nie rów­nież w lite­ra­tu­rze. Obse­syj­ne podą­ża­nie za wyma­rzo­ną wizją rze­czy­wi­sto­ści potra­fi­ło jed­nak odczło­wie­czać wpa­trzo­nych w nią przy­wód­ców. Wie­le takich osób, przy­wód­ców państw czy lide­rów rewo­lu­cji, musia­ło sta­nąć przed wybo­rem mię­dzy wier­no­ścią swo­jej wizji a ogól­nie przy­ję­tą moral­no­ścią – i jak poka­zu­ją przy­kła­dy lite­rac­kie, nie­raz uto­pij­na wizja sta­wa­ła się waż­niej­sza od zasad etycz­nych (w myśl twier­dze­nia, że cel uświę­ca środ­ki). Wobec wyż­sze­go celu zdro­wie, a cza­sem nawet ludz­kie życie, prze­sta­wa­ło mieć zna­cze­nie. W osta­tecz­nym roz­ra­chun­ku rady­kal­ne dzia­ła­nia nigdy nie sta­wa­ły się “mniej­szym złem”, na któ­re moż­na było sobie pozwo­lić. Nie tyl­ko nie roz­wią­zy­wa­ły docze­snych pro­ble­mów, lecz tak­że powo­do­wa­ły kolej­ne – i pozo­sta­wia­ły po sobie bole­sne śla­dy, czy to w pokrzyw­dzo­nych, czy w psy­chi­ce opraw­cy. Nale­ży zatem stwier­dzić, że dąże­nie do lep­sze­go świa­ta nigdy nie uspra­wie­dli­wia zabijania. Przy­wód­cy rewo­lu­cji pró­bu­ją­cy odwró­cić losy histo­rii prze­mo­cą czę­sto nawo­łu­ją do rady­kal­nych dzia­łań, wyko­rzy­stu­jąc zwy­kłych ludzi wyzna­ją­cych okre­ślo­ne war­to­ści. Z regu­ły jed­nak prze­moc jest wyko­rzy­sty­wa­na do doraź­nych celów – takich jak eli­mi­na­cja prze­ciw­ni­ków poli­tycz­nych. W powie­ści Alber­ta Camus „Dżu­ma” boha­ter pod­czas roz­pra­wy sądo­wej wyzna­je, że nie czu­je się dobrze ze świa­do­mo­ścią bycia try­bi­kiem w wiel­kiej machi­nie sys­te­mu. Sam wyzna­je zresz­tą, że zin­sty­tu­cjo­na­li­zo­wa­na prze­moc, w któ­rej opraw­ca nie widzi swo­jej ofia­ry, pozba­wia ludzi świa­do­mo­ści swo­ich dzia­łań. „Dowie­dzia­łem się, że pośred­nio kła­dłem pod­pis pod śmier­cią tysię­cy ludzi, że nawet tę śmierć powo­do­wa­łem, uwa­ża­jąc za słusz­ne czy­ny i zasa­dy, któ­re ją nie­uchron­nie spro­wa­dza­ły”. Dalej z kolei pod­kre­śla doświad­cze­nie egze­ku­cji, któ­re zmie­ni­ło go na zawsze: „Zro­zu­mia­łem wów­czas, że przy­naj­mniej ja nie prze­sta­łem być zadżu­mio­nym przez te wszyst­kie dłu­gie lata, choć wie­rzy­łem z całej duszy, że to wła­śnie z dżu­mą wal­czę”. Zauwa­ża on, że jedy­nym, co tak napraw­dę upa­dla czło­wie­ka, jest zada­wa­nie bez­pod­staw­ne­go bólu innym. Uzna­je go za bez­pod­staw­ny, ponie­waż jego zda­niem nigdy nie ma wytłu­ma­cze­nia dla takie­go zacho­wa­nia. Przy­kład z powie­ści Camu­sa poka­zu­je, że uto­pia, któ­ra zakła­da zabi­ja­nie nie­pa­su­ją­cych do niej jed­no­stek lub całych grup, jest z zało­że­nia zła. Raz wywo­ła­nej fali prze­mo­cy nie moż­na zatrzy­mać. Nawet jeśli oso­by ją sto­su­ją­ce zda­ją sobie spra­wę z nad­zwy­czaj­no­ści tego roz­wią­za­nia, z każ­dym kolej­nym razem się­ga­nie po prze­moc sta­je się coraz prost­sze i częst­sze. Przy­kład tego typu mecha­ni­zmu moż­na dostrzec w powie­ści para­bo­li George’a Orwel­la pt. „Fol­wark zwie­rzę­cy”. Zwie­rzę­ta hodo­wa­ne w jed­nym z gospo­darstw doko­nu­ją prze­wro­tu. Jego ideą jest stwo­rze­nie rze­czy­wi­sto­ści, w któ­rej zwie­rzę­ta będą same sobą roz­po­rzą­dzać i się utrzy­my­wać, jed­nak po oba­le­niu dotych­cza­so­we­go pana do wła­dzy docho­dzą świ­nie i wpro­wa­dza­ją w fol­war­ku sys­tem tota­li­tar­ny. Nie­dłu­go póź­niej oka­zu­je się, że w lep­szym świe­cie nie ma miej­sca dla nie­któ­rych zwie­rząt, a likwi­da­cja nie­wy­god­nych posta­ci budzi coraz mniej­sze zdzi­wie­nie. Co wię­cej, gdy resz­ta orien­tu­je się, że rewo­lu­cja prze­ro­dzi­ła się w dyk­ta­tu­rę, a wśród nich nie ma już naj­bar­dziej pra­co­wi­tych, spra­wie­dli­wych i dobrych zwie­rząt, jest już za póź­no na zmia­ny. Tak pięk­na i upra­gnio­na wizja świa­ta, w któ­rym każ­dy będzie rów­ny, roz­po­czę­ła się od zabi­ja­nia i przy­nio­sła wszyst­kim na zabi­ja­nie spra­wia, że życie ludz­kie tra­ci war­tość, co utrud­nia dostrze­że­nie okru­cień­stwa. W powie­ści Cor­mac­ka McCarthy’ego pt. „Dro­ga” ojciec wraz synem prze­mie­rza­ją posta­po­ka­lip­tycz­ną Ame­ry­kę w nadziei na odna­le­zie­nie miej­sca nada­ją­ce­go się do życia. W świe­cie przed­sta­wio­nym w „Dro­dze” ludzie muszą wal­czyć ze sobą nawza­jem, aby prze­trwać – każ­dy jest wro­giem każ­de­go, dla­te­go zabój­stwo jest spo­so­bem na ura­to­wa­nie wła­sne­go życia. Jedy­nie syn głów­ne­go boha­te­ra zda­je się zauwa­żać okru­cień­stwo rze­czy­wi­sto­ści, w jakiej się znaj­du­je. Uda­je mu się nie utra­cić dzie­cię­cej nie­win­no­ści i wia­ry w czło­wie­ka, a bar­dziej niż o wła­sne życie, mar­twi się o dobro, miłość oraz wier­ność ludz­kim zasa­dom postę­po­wa­nia. Posta­wa ta kon­tra­stu­je z zacho­wa­niem ojca, któ­ry (pra­gnąc ura­to­wać swo­je­go syna) wie­lo­krot­nie decy­du­je się na nie­mo­ral­ne czy­ny i na koń­cu wędrów­ki jest już znisz­czo­nym przez zabi­ja­nie czło­wie­kiem pozba­wio­nym sys­te­mu war­to­ści. Boha­te­ro­wie tej powie­ści udo­wad­nia­ją, że dąże­nie do lep­sze­go świa­ta, nie­za­leż­nie od panu­ją­cych warun­ków, nie może być uspra­wie­dli­wie­niem dla ranie­nia innych. W dzi­siej­szym świe­cie moż­na odnieść wra­że­nie, że życie ludz­kie prze­sta­ło mieć war­tość. Ostat­nie wyda­rze­nia na tere­nie Izra­ela poka­zu­ją, że dąże­nie do lep­sze­go w czy­imś mnie­ma­niu świa­ta może być dla rzą­du waż­niej­sze niż życie zwy­kłych, nie­win­nych osób. W „Dżu­mie” nie­mo­ral­ne dzia­ła­nia dopro­wa­dzi­ły do roz­pa­czy ich egze­ku­to­ra, w powie­ści para­bo­li Orwel­la zabi­ja­nie spro­wa­dzi­ło klę­skę na całą rewo­lu­cję, a przy­kład „Dro­gi” osta­tecz­nie uka­zu­je, że zabi­ja­nie innych – nie­waż­ne, w jakim celu – jest zawsze nie­mo­ral­ne i odczło­wie­cza nas samych.

rozprawka maturalna ze zbrodni i kary