Stymulację hormonalną do zapłodnienia metodą in vitro przeprowadza się u pacjentek, u których maksymalne stężenie FSH mierzone w pierwszych dniach cyklu miesiączkowego nie przekracza 20 mIU/ml, choć uwzględnia się także poziom AMH. Jednak wartości FSH powyżej 12 mIU/ml świadczą o obniżonej rezerwie jajnikowej i prognozują Autor: Getty Images. Wyniki badań hormonalnych zawsze interpretuje się łącznie z badaniem klinicznym. Utrzymywanie się stałych stężeń estradiolu i FSH przemawia za brakiem owulacji do 13. dnia cyklu. Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza. Adulthood. 1.5—12.4 IU/L. These ranges can vary between laboratories and studies. For example, a 2011 study reports that while the Strong Memorial Hospital in Rochester, New York, defines a niepłodności wśród kobiet i mężczyzn, jak również omówienie poziom u świadomości spo- łecznej w zakresie poruszanego problemu . Aktualny stan wiedzy . Genetypowanie KIR (z ang. killer cell immunoglobulin-like receptor) oraz locus HLA-C jest bardzo pomocne w diagnozowaniu przyczyn problemów z implantacją zarodka, występowania nawykowych poronień, tzn. takich, które występują co najmniej 3 razy pod rząd, oraz występowania poronień idiopatycznych, czyli poronień o niewyjaśnionej Duży poziom D-dimerów we krwi świadczy o walce organizmu z patologicznymi skrzepami w świetle naczyń. W przypadku przerwania ciągłości tkanki dochodzi do krwawienia. Naturalną obroną organizmu ludzkiego jest dążenie do zahamowania tego krwawienia poprzez uruchomienie procesu krzepnięcia. Nie od dziś wiadomo, że prawidłowy poziom żelaza jest niezbędny dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Warto uświadomić sobie, czym jest ferrytyna i jaki ma związek z gospodarką żelaza w naszym organizmie, a także co zrobić, gdy badania krwi wykażą jej niedobór. EIr5qwK. fot. Adobe Stock, jarun011 Spis treści: Hormon FSH – definicja i rola w organizmie FSH – norma FSH badanie – kiedy wykonać? Niedobór FSH – przyczyny Nadmiar FSH – przyczyny FSH – cena badania Hormon FSH – definicja i rola w organizmie Hormon FSH (ang. follicle-stimulating hormone), inaczej hormon folikulotropowy lub folitropina, jest związkiem odpowiadającym przede wszystkim za dojrzewanie płciowe oraz rozmnażanie. Hormon FSH współdziała ściśle z lutropiną (LH) – są to dwa hormony przysadkowe (gonadotropiny), które stymulują gonady: jajniki u kobiet i jądra u mężczyzn. Wraz z nieprawidłowym poziomem FSH mogą pojawiać się objawy świadczące o przedwczesnym lub opóźnionym dojrzewaniu, niepłodności czy wczesnej menopauzie. FSH jest wytwarzany przez przedni płat przysadki mózgowej pod wpływem pulsacyjnej produkcji hormonu uwalniającego gonadotropiny (GnRH) w podwzgórzu. Gdy częstotliwości impulsów GnRH są niskie, wówczas wzrasta produkcja FSH. Wysokie częstotliwości impulsów GnRH powodują większą sekrecję LH. Zaś ciągłe uwalnianie GnRH powoduje zahamowanie produkcji FSH, co jednocześnie wpływa na zablokowanie owulacji i produkcji estrogenów u kobiet, a u mężczyzn skutkuje obniżeniem liczby plemników i osłabieniem ich jakości. Hormon FSH jest wytwarzany zarówno przez organizm kobiety, jak i mężczyzny, jednak pełni różne role w zależności od płci. U kobiet FSH pełni rolę hormonu warunkującego dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych oraz wydzielanie żeńskich hormonów płciowych (estradiolu i progesteronu). Rolą FSH u mężczyzn jest stymulacja produkcji plemników i synteza testosteronu. Jak jest norma FSH u kobiet, mężczyzn, dzieci? Normy hormonu FSH zależą od płci oraz wieku. Najwyższe stężenie FSH u kobiet występuje w połowie cyklu miesiączkowego – krótko przed owulacją, oraz po menopauzie. Produkcja związku u dorosłych mężczyzn jest stała. U dzieci poziom FSH, nie licząc pierwszych miesięcy życia, jest niski i wzrasta przed dojrzewaniem. Prawidłowe wartości FSH dla kobiet wynoszą: faza folikularna: 2–10 IU/l, owulacja: 5–20 IU/l, faza lutealna: 20 IU/l (wartości FSH w tym okresie mogą osiągać nawet 250 IU/l), ciąża: minimalna ilość FSH. Prawidłowa wartość FSH dla dorosłych mężczyzn wynosi: 2–10 IU/l. U dzieci stężenie FSH utrzymuje się na bardzo niskim poziomie aż do okresu przed dojrzewaniem. FSH badanie – kiedy wykonać? Oznaczenie hormonu FSH wykonuje się w przypadku: braku miesiączek lub nieregularnych miesiączek, zmniejszenia popędu seksualnego, objawów takich jak: utrata masy ciała, zmęczenie, obniżenie apetytu, co może świadczyć o chorobach przysadki, niepłodności, opóźnionego lub przedwczesnego dojrzewania płciowego, przedwczesnej menopauzy, diagnostyki chorób jajników, diagnostyki chorób jąder. Aby wykonać badanie FSH, wystarczy zwykłe pobranie krwi żylnej ze zgięcia łokciowego (możliwe jest także oznaczenie FSH w moczu). Zaleca się wykonanie badania na początku fazy folikularnej, a najlepiej między 3. a 5. dniem cyklu. Na tydzień przed badaniem zalecane jest odstawienie leków hormonalnych. Niedobór FSH – przyczyny Niski poziom FSH powoduje hipogonadyzm oraz niepłodność. U kobiet niski poziom FSH często oznacza czynnościowe zaburzenia funkcji przysadki lub osi podwzgórzowo-przysadkowej. Przyczyną może być silne przeżycie emocjonalne, anoreksja lub intensywne uprawianie sportu. Niedobór FSH u kobiet może wynikać również z choroby, np. zespołu Sheehana (gdy dochodzi do martwicy przysadki wskutek krwotoku w okresie okołoporodowym), guza przysadki lub podwzgórza, hiperprolaktynemii, wrodzonego hipogonadyzmu hipogonadotropowego. U mężczyzn niskie stężenie FSH świadczy o hipogonadyzmie hipogonadotropowym, który zwykle ujawnia się w okresie dojrzewania w postaci braku cech dojrzewania płciowego (brak owłosienia łonowego i pod pachami do 14. roku życia, brak zwiększenia wielkości jąder). Przyczyną niskiego stężenia FSH może być choroba genetyczna (np. zespół Kallmanna – gdzie charakterystyczna jest utrata węchu) lub choroby przysadki (np. guz, zapalenie). Niski poziom FSH u dzieci może świadczyć o opóźnionym dojrzewaniu płciowym. Dochodzi do tego wskutek różnych zaburzeń np. zespołu Turnera u dziewcząt, zespołu Klinefeltera u chłopców, innych zaburzeń jajników lub jąder, infekcji, anoreksji. Nadmiar FSH – przyczyny Wysoki poziom hormonu FSH w organizmie powoduje przedwczesne dojrzewanie lub przedwczesną menopauzę. Zwiększone stężenie FSH u kobiet może świadczyć o: przedwczesnej niewydolność jajników (przedwczesna menopauza występuje przed 40. rokiem życia), zespole Turnera, gruczolakach przysadki wydzielających nadmiar FSH. Należy dodać, że przedwczesne wygasanie czynności jajników pojawia się czasami w przebiegu chorób autoimmunologicznych, takich jak choroba Gravesa-Basedowa, choroba Addisona lub autoimmunizacyjnego zespołu niedoczynności wielogruczołowej. U mężczyzn przyczynami zwiększonej ilości FSH mogą być: brak jąder, zespół Klinefeltera (charakteryzujący się ginekomastią, zmniejszoną wielkością jąder, wysokim wzrostem), choroba Steinerta (ujawnia się około 30. roku życia), uraz, choroby w obrębie jąder. Do podwyższenia produkcji FSH prowadzą także niektóre metody leczenia, w tym chemioterapia i radioterapia. Wysoki poziom FSH u dzieci może oznaczać przedwczesne dojrzewanie płciowe. Są różne możliwe przyczyny takiego stanu, w tym choroby ośrodkowego układu nerwowego. FSH – cena badania Badanie FSH jest testem niedrogim i łatwo dostępnym. Aby oznaczyć FSH we krwi, należy zapłacić od 10 do 40 zł. Jeśli na badanie kieruje lekarz w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, jest ono bezpłatne. Czytaj także:Prolaktyna – normy, co oznacza wysoki lub niski poziom prolaktyny, cena badaniaZaburzenia hormonalne – przyczyny, objawy, jak wyregulować hormony?Bez niej nie ma ciąży. Jak rozpoznać, że masz owulację?Hiperandrogenizm – przyczyny, objawy, leczenieZespół policystycznych jajników (PCOS) – objawy, przyczyny i leczenie Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! Najważniejsze w poniższym artykule: LH (lutropina) to jeden z ważniejszych hormonów płciowych wytwarzanych przez przysadkę. Stymuluje ona jajniki i jądra do produkcji hormonów takich jak progesteron i testosteron, niezbędnych do zachowania prawidłowej płodności. Oznaczenie LH przydaje się w monitorowaniu cyklu miesiączkowego i oznaczania momentu owulacji, a także w diagnostyce niepłodności. Badanie w zależności od wskazań do wykonania, powinno być przeprowadzane w ściśle określanych dniach cyklu, bowiem lutropina wykazuje wahania stężeń w trakcie cyklu menstruacyjnego. U kobiet badanie LH mające na celu monitorowanie owulacji przeprowadza się między 13 a 15 dniem cyklu. W przypadku diagnostyki niepłodności badanie krwi pod kątem LH robi się na początku i na końcu cyklu (około 3 i 21 dnia). U mężczyzn i kobiet po menopauzie badanie krwi można zrobić w dowolnym terminie. Zarówno podwyższone jak i obniżone wartości lutropiny mogą świadczyć o poważnych zaburzeniach i powinny być konsultowane z lekarzem. Hormon LH – za co odpowiada w organizmie? Ludzka gonadotropina przysadkowa, czyli inaczej lutropina, LH lub luteina to hormon składający się z trzech części: podjednostek alfa i beta oraz części glikoproteinowej. W zależności od płci, ma ona odmienną funkcję. U kobiet stymuluje syntezę progesteronu, natomiast u mężczyzn testosteronu. Jej wydzielanie regulowane jest przez gonadoliberynę wydzielaną przez podwzgórze, a także zwrotnie hamująco przez testosteron i progesteron. Co to oznacza? Że duże stężenia tych dwóch hormonów hamują wydzielanie gonadoliberyny, a co za tym idzie również hormonu luteinizującego. Hormon LH (luteotropina) wykazuje dużą zmienność pod kątem stężenia w organizmie, chociażby w trakcie cyklu miesiączkowego. Najwyższe wartości obserwowane są w okresie okołoowulacyjnym. Podwyższone stężenie hormonu LH obserwuje się ponadto u kobiet po menopauzie, a także w zespole policystycznych jajników i niewydolności jajników. Jeżeli chodzi z kolei o LH w ciąży, odpowiada ono pośrednio za powstawanie i podtrzymywanie funkcji wydzielniczej ciałka żółtego i utrzymywanie odpowiedniego poziomu progesteronu. Główną rolą LH jest jednak regulowanie pracy jajników i jąder. U kobiet polega to na uwolnieniu pęcherzyka jajnikowego i stymulację syntezy progesteronu i estrogenów. Z kolei u mężczyzn lutropina reguluje czynności płciowe, przede wszystkim stymulując jądra do produkcji androgenów. Poziom LH w cyklu W fazie folikularnej (przedowulacyjnej) wydzielanie LH hamowane jest przez przysadkę i wysokie stężenie estrogenów, natomiast na około 48 godzin przed owulacją obserwuje się gwałtowny wzrost tego hormonu. Poziom LH podczas owulacji jest najwyższy w ciągu całego cyklu i może osiągać nawet 150 IU/l. Z kolei po owulacji obserwuje się ponowny spadek poziomu lutropiny, po to by przed samą menstruacją mógł on po raz kolejny wzrosnąć. Związane jest to z zanikiem ciałka żółtego i spadkiem poziomu estrogenów, co jest sygnałem do produkcji pęcherzyków pierwotnych niezbędnych do rozpoczęcia na nowo cyklu menstruacyjnego. A co jeżeli uda się zajść w ciążę? Poziom LH po zapłodnieniu utrzymuje się na wysokim poziomie. Hormon LH – kiedy badać? Ze względu na niezwykle ważną rolę, jaką odgrywa LH zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, jest to jeden z najczęściej oznaczanych hormonów płciowych. Jeżeli chodzi o wskazania do badania, wymienia się wśród nich przede wszystkim: diagnostykę i leczenie niepłodności, nieregularne miesiączki, podejrzenie hipogonadyzmu, zaburzenia przysadki mózgowej, podejrzenie uszkodzenia podwzgórza, podejrzenie obecności gruczolaka produkującego lutropinę, diagnostykę nieprawidłowego dojrzewania (zbyt wczesnego lub zbyt późnego), potwierdzenie menopauzy, przy podejrzeniu niewydolności jajników lub PCOS (zespół policystycznych jajników). Wykorzystywany jest on również do monitorowania owulacji. Bowiem zachodzi ona około 24 godziny po osiągnięciu najwyższego stężenia przez hormon LH. Kiedy badać więc najlepiej poziom lutropiny? W przypadku mężczyzn można badanie to wykonać w dowolnym momencie, natomiast u kobiet najlepiej jego stężenie oznaczać mniej więcej około 13-15 dnia cyklu, kiedy to powinno ono osiągać najwyższe wartości. Przebieg badania LH Badanie LH wykonywane jest z surowicy krwi żylnej pobranej najczęściej z żyły łokciowej. Powinno się je wykonywać w godzinach porannych, najlepiej na czczo, czyli nie mniej niż 8-12 godzin po ostatnim posiłku. U kobiet w okresie rozrodczym hormon LH bada się jednorazowo w połowie cyklu (w celu monitorowania owulacji) lub też na początku i końcu cyklu (około 3 i 21 dnia). W tym drugim wypadku celem badania jest diagnostyka niepłodności. Z kolei u mężczyzn i kobiet po menopauzie można je wykonać w dowolnym momencie. Jeśli chodzi o badanie krwi, LH wykonywane jest często razem z oznaczeniem poziomu FSH, estradiolu, testosteronu i progesteronu, zwłaszcza jeżeli chodzi o diagnostykę niepłodności. Warto również wspomnieć, że poziom LH można oznaczać także w moczu, co sprawdza się zwłaszcza w przypadku kobiet planujących potomstwo. W tym celu wykonywany jest test paskowy, który daje wyniki dodatnie przy stężeniu powyżej 40 mIU/ml. Tego typu testy, potocznie określane testami owulacyjnymi dostępne są bez recepty w każdej aptece. Mając na uwadze fakt, iż zapłodnienie możliwe jest tylko w krótkim czasie po owulacji, najlepiej wykonywać je przez kilka dni pod rząd. Dzięki temu precyzyjnie można określić moment owulacji, co zwiększa szansę na zajście w ciążę. Lutropina (LH) – norma W przypadku oznaczenia we krwi poziomu LH, wyniki uzyskuje się najczęściej już następnego dnia. Aby poprawnie je zinterpretować, warto wiedzieć jak zmienia się stężenie lutropiny w trakcie całego życia. Początkowo hormon LH jest praktycznie niewykrywalny i utrzymuje się na niewielkim poziomie aż do wieku około 8 lat, kiedy to wzrasta, ponieważ organizm przygotowuje się do okresu dojrzewania. U dorosłych kobiet, jak już zostało wspomniane, LH zmienia się w ramach cyklu miesiączkowego i na stałe wzrasta dopiero po menopauzie, kiedy to jajniki przestają hamować jego nadmierną syntezę. U mężczyzn jego stężenie z kolei utrzymuje się na podobnym poziomie nawet w wieku starczym. Z tego względu, jeżeli chodzi o hormon luteinizujący norma różni się nie tylko ze względu na płeć, ale również etap cyklu miesiączkowego. Gdy mówimy o LH, wynik prawidłowy powinien mieścić się w następujących przedziałach: u mężczyzn w zakresie 6-23 IU/l, u kobiet w okresie rozrodczym: faza przedowulacyjna 5-30 IU/l, okres okołoowulacyjny 75-150 IU/l, faza postowulacyjna 3-40 IU/l, u kobiet po menopauzie 30-300 IU/l. Należy jednak pamiętać, że w zależności od metody jaką oznaczany jest hormon LH, norma może się nieznacznie różnić, dlatego zawsze należy brać pod uwagę opis otrzymany wraz z wynikiem badania. Podwyższone stężenie hormonu LH Jeżeli chodzi o hormon luteinizujący, nadmiar u kobiet może być związany z niewydolnością jajników, zwłaszcza jeżeli obserwuje się także podwyższony poziom FSH. Wśród przyczyn pierwotnej niewydolności jajników najczęściej wymienia się: niewykształcenie się jajników, wady chromosomalne jak np. zespół Turnera, niedobór 17-alfa-hydroksylazy, chemioterapię, choroby autoimmunologiczne, radioterapię. Z kolei wtórną niedoczynność jajników obserwuje się w przebiegu: chorób nadnerczy, chorób tarczycy, zespołu policystycznych jajników (PCOS), guzów jajnika, gruczolaka przysadki. Wysoki poziom jaki osiąga hormon LH u mężczyzn, również powinien stanowić powód do niepokoju i być konsultowany z lekarzem. Może bowiem być spowodowany: wrodzonymi wadami jąder, chorobami autoimmunologicznymi, przebytymi chorobami wirusowymi np. świnką, urazami, chemio i radioterapią, guzem zawierającym komórki zarodkowe. Zafałszowane wyniki badań LH obserwuje się także przy stosowaniu niektórych leków, takich jak środki przeciwdrgawkowe (nalokson, klomifen itp.), które czasowo zawyżają poziom lutropiny. Obniżone stężenie LH Gdy chodzi o hormon luteinizujący, niedobór również stanowi powód do niepokoju. Świadczy on bowiem o nieprawidłowej pracy mózgu, a dokładnie podwzgórza lub przysadki. W większości przypadków skutkuje to niedoczynnością jajników i zaburzeniami płodności oraz cyklu menstruacyjnego. Z kolei u mężczyzn niskie LH odpowiada za problemy ze wzwodem, niskie libido, bezpłodność, zmiany głosu a także spadek siły mięśniowej. Zdarza się jednak, że za obniżone stężenie lutropiny odpowiadają stosowane przez pacjenta leki, takie jak digoksyny czy środki antykoncepcyjne. LH w pytaniach i odpowiedziach 1. Co produkuje LH? LH, czyli inaczej lutropina produkowana jest przez przysadkę mózgową, w wyniku stymulacji przez gonadoliberynę, syntetyzowaną przez podwzgórze. Z tego względu też LH określana jest jako gonadotropina przysadkowa. 2. Co podnosi LH? U kobiet LH stymuluje syntezę progesteronu, z kolei u mężczyzn odpowiada ona za wzrost poziomu testosteronu. 3. Co oznacza wysokie LH? W przypadku monitorowania cyklu miesiączkowego, wysokie LH oznacza owulację. Natomiast wartości przekraczające wartości prawidłowe mogą świadczyć o wielu różnych schorzeniach, związanych z niewydolnością jajników i jąder. 4. Co oznacza stosunek LH do FSH? Ze względu na fakt, iż zarówno LH jak i FSH odgrywają kluczową rolę w diagnostyce problemów z płodnością, często oznaczany jest ich wzajemny stosunek. W warunkach prawidłowych powinien on wynosić 1:1. Mniejszy świadczy o niewydolności przysadki mózgowej, natomiast zwiększony o PCOS czyli zespole policystycznych jajników. 5. Jak zwiększyć LH? W celu zwiększenia poziomu LH stosowane są specjalne leki, przepisywane tylko przez lekarza endokrynologa lub ginekologa. Jednym z takich preparatów jest Luveris, zawierający w sobie rekombinowany hormon ludzki. Także niektóre mieszanki ziołowe, pozytywnie wpływają na syntezę lutropiny. Warto jednak zawsze ustalić przyczynę jej obniżone poziomu, co daje najlepsze efekty leczenia. 6. Jak zmniejszyć LH? Aby zmniejszyć poziom LH należy ustalić przyczynę źródłową jego występowania i wyeliminować ją. 7. Jak wzrasta LH w cyklu? Na początku cyklu LH utrzymuje się na niskim poziomie, po to aby na kilka dni przed owulacją zacząć stopniowo wzrastać. Najwyższy pik obserwuje się około 24 godziny przed uwolnieniem komórki jajowej. Po owulacji poziom LH obniża się i dopiero na kilka dni przed krwawieniem miesiączkowym wzrasta, dając sygnał do uwolnienia pęcherzyków pierwotnych niezbędnych do kolejnego cyklu. 8. Jak się przygotować do badania LH? Badanie powinno być wykonywane na czczo, czyli nie wcześniej niż 8 godzin po ostatnim posiłku. W przypadku kobiet w okresie rozrodczym, w zależności od wskazań do wykonania badania, należy je przeprowadzić w określonym dniu cyklu. 9. Pik LH – jak długo trwa? Najwyższe wartości LH, obserwowane w okresie okołoowulacyjnym obserwuje się zaledwie przez około 24-36 godzin. 10. Jak szybko spada LH po owulacji? Poziom LH gwałtownie spada praktycznie natychmiast po uwolnieniu komórki jajowej. 11. Czy LH rośnie w ciąży? LH jest hormonem niezbędnym do utrzymania wczesnej ciąży, tuż po zapłodnieniu. Stymuluje on bowiem syntezę progesteronu i odpowiada za powstanie ciałka żółtego. W związku z tym brak spadku poziomu LH po owulacji może świadczyć o zapłodnieniu. 12. Czy badanie LH robi się na czczo czy nie? Według ogólnych zaleceń, badanie LH powinno być wykonywane na czczo, najlepiej w godzinach porannych. Ważne jest to przede wszystkim jeżeli pacjent bierze leki, które mogłyby mieć wpływ na uzyskany wynik. 13. Jakie LH do inseminacji? W przypadku inseminacji powinna ona być wykonywana w okresie piku LH, czyli wartości w zakresie 75-150 IU/l. 14. Przy jakim LH pęka pęcherzyk? Pęcherzyk pęka w okresie tzw. piku owulacyjnego, w trakcie którego obserwuje się stężenie lutropiny we krwi w zakresie 75-150 IU/l. 15. Za co odpowiada LH? U kobiet stymuluje syntezę progesteronu, natomiast u mężczyzn testosteronu. Po zapłodnieniu z kolei bierze udział w powstawaniu i podtrzymywaniu prawidłowego funkcjonowania ciałka żółtego. Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść Konsultacja merytoryczna: Lek. Beata Wańczyk-Dręczewska ten tekst przeczytasz w 5 minut W diagnostyce niepłodności kobiet wykonuje się kilka badań, które są pomocne przy rozpoznaniu przyczyn tego problemu. Jednym z badań, które należy wykonać przy podejrzeniu niepłodności jest laboratoryjne badanie określające stężenie hormonu FSH w organizmie kobiety. Czym jest hormon FSH i jaką rolę odgrywa w organizmie kobiety? Jak przygotować się do badania? Jak zinterpretować wynik? fizkes / Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Jakie są przyczyny niepłodności kobiet? Czym jest hormon FSH? Rola hormonu FSH w organizmie kobiety i mężczyzny Badanie FSH - kiedy należy je wykonać? Jak przygotować się do badania FSH? Jak przebiega badanie FSH w diagnostyce niepłodności kobiet? Normy stężenia hormonu FSH i interpretacja wyników Ile kosztuje wykonania badanie FSH? Jakie są przyczyny niepłodności kobiet? Niepłodność jest problemem, z którym zmagają się zarówno kobiety jak i mężczyźni. W przypadku kobiet za niepłodność lub problemy z zajściem w ciążę odpowiadają zaburzenia hormonalne, lub nieprawidłowe jajeczkowanie. Przyczyn niepłodności wymienia się jednak wiele i wśród najczęściej diagnozowanych i leczonych można wskazać na: endometriozę - to choroba o charakterze przewlekłym, która w 96% przypadkach prowadzi do niepłodności kobiet. W przebiegu endometriozy śluzówka jamy macicy zagnieżdża się poza macicą, np. jajowodach, jajnikach czy na otrzewnej. Zdarza się również, że endometrium może zawędrować do jelit czy płuc; zespół policystycznych jajników - to choroba o charakterze endokrynologicznym, która jest diagnozowana u 5-15% współczesnych kobiet. W organizmie kobiety, która zmaga się z zespołem policystycznych jajników produkuje się znacznie więcej męskich hormonów, czyli androgenów. To powoduje wiele kolejnych zaburzeń, w tym metabolicznych i owulacyjnych. Skutkiem tych zaburzeń jest obniżenie płodności kobiet; częste lub zaawansowane stany zapalne miednicy mniejszej oraz bliznowate zmiany w jajowodach - stany zapalne narządów rodnych kobiet mogą powodować trwałe uszkodzenia jajowodów, co jest bezpośrednią przyczyną niepłodności. Ryzyko problemów zajścia w ciążę jest tym większe, im częściej kobieta zmaga się ze stanami zapalnymi; mięśniaki macicy - to rodzaj łagodnych guzów ulokowanych w macicy. Mięśniaki macicy wpływają na niepłodność i przedwczesne poronienia ciąży; polipy - to występujące w macicy płaskie, podłużne twory uformowane ze śluzówki. Polipy mogą powodować krwawienie z dróg rodnych oraz niepłodność; zespół Turnera - to choroba genetyczna, która dotyczy wyłącznie kobiet. Zespół Turnera jest spowodowany brakiem lub niepełnym rozwojem chromosomu X. Dziewczynki, które urodziły się z zespołem Turnera, w większości przypadków zmagają się z niedorozwojem jajników, co z kolei powoduje opóźnienie dojrzewania płciowego, brak miesiączki i bezpłodność; wrodzone wady macicy i jej szyjki - powodują zaburzenia płodności i nawracające problemy z poronieniami; choroby nadnerczy, tarczycy oraz przysadki mózgowej - to choroby spowodowane zaburzeniami w gospodarce hormonalnej. To jedna z częściej diagnozowanych przyczyn niepłodności kobiet. Wdrożenie odpowiedniego leczenia pozwala uregulować stężenia poszczególnych hormonów i znacznie zwiększa szanse kobiety na zajście w ciążę; choroby weneryczne - choroby przenoszone drogą płciową mogą wpływać na problemy z płodnością kobiet. Wśród chorób, które mogą powodować niepłodność, wymienia się rzeżączkę i chlamydiozę; otyłość lub niedowaga - problemy z wagą dotyczą przypadków skrajnych, czyli chorobliwej chudości i sporej otyłości. Po wyregulowaniu wagi zwiększa się szansa na urodzenie dziecka; nadużywanie alkoholu lub nałóg tytoniowy; zaburzenia w obrębie układu immunologicznego. Poznaj możliwe sposoby leczenia problemów z płodnością. Przeczytaj: Metody leczenia niepłodności Czym jest hormon FSH? Hormon FSH to hormon folikulotropowy, którego skrótowa nazwa pochodzi od angielskiego follicile-stimulating hormone. Hormon FSH jest substancją peptydową, którą wydziela przysadka mózgowa. Hormon folikulotropowy jest białkiem, a dokładniej rzecz ujmując glikoproteiną, która składa się z 200 aminokwasów podzielonych na dwie podjednostki. Hormon FSH nie jest hormonem typowym tylko dla kobiet, gdyż odgrywa równie ważną rolę w organizmie mężczyzny. Mechanizm wydzielania się folikulotropiny jest oparty na zasadzie sprzężenia zwrotnego, a czynnikiem pobudzającym przemiany jest estradiol oraz gonadoliberyna. Wydzielanie się hormonu FSH w przypadku kobiet jest ściśle powiązane z cyklem miesiączkowym. Wahania stężenia tego hormonu zmieniają się w zależności od dnia cyklu. Hormon FSH jest metabolizowany wraz z moczem. Hormon FSH odpowiada za stymulację pęcherzyków jajnikowych do produkcji estrogenów. Czy chcesz się dowiedzieć, jakie badania wykonuje się w przypadku podejrzenia niepłodności? Sprawdź: Diagnostyka niepłodności u kobiet - jakie badania wykonać? Rola hormonu FSH w organizmie kobiety i mężczyzny Hormon FSH w organizmie kobiety i mężczyzny pełni odmienne funkcje. W przypadku płci żeńskiej folikulotropina jest odpowiedzialna za pobudzenie dojrzewania pęcherzyków jajnikowych, aby produkowały one odpowiednią ilość estrogenów. Hormon FSH wpływa również na zwiększenie aktywności enzymu aromatazy, który z kolei bierze udział w przekształcaniu androgenów w estrogeny. Ten sam hormon u mężczyzn odgrywa inną rolę. Stymuluje on bowiem nabłonek plemnikotwórczy oraz wpływa na funkcjonowanie testosteronu. Warto zauważyć, że naukowcy starali się dogłębnie przebadać hormon FSH, poświęcając uwagę budowie molekularnej tego hormonu. Okazało się, że hormon FSH pobierany z moczu kobiet w okresie menopauzalnym można podawać kobietom, które dotąd bezskutecznie starały się o dziecko. Ten zabieg ma na celu pobudzenie jajeczkowania i tym samym zwiększenie szans na zajście w ciążę. Ponadto w innych badaniach udowodniono, że znaczna część nowotworów posiada w okolicy komórek rakowych receptory na folikulotropiny. Dalsze badania mogą stanowić istotny wkład w diagnostykę i leczenie chorób nowotworowych. Jakie wydatki wiążą się z diagnostyką niepłodności? Przeczytaj: Ile kosztują badania na płodność kobiet i gdzie je wykonać? Badanie FSH - kiedy należy je wykonać? Decyzja o wykonaniu badań stężenia hormonu FSH jest zazwyczaj podyktowana utrzymującymi się problemami z zajściem w ciążę. Wśród najczęstszych wskazań do wykonania badania FSH wymienia się: potrzebę określenia rezerwy jajnikowej w przypadku podejrzenia niepłodności. Badanie FSH wykonuje się najczęściej łącznie z badaniem ultrasonograficznym AFC oraz badaniem AMH; nieregularne cykle miesiączkowe i zaburzenia miesiączkowania; okres menopauzalny; widoczne zaburzenia w procesie dojrzewania, które mogą być efektem niewydolności przysadki i podwzgórza; u mężczyzn wykonuje się to badanie, aby poznać powód niskiego poziomu plemników w nasieniu; w przypadku podejrzenia hipogonadyzmu; diagnostykę zespołu policystycznych jajników. Więcej ważnych informacji o niepłodności znajdziesz tutaj: Bezpłodność Jak przygotować się do badania FSH? Oznaczenie poziomu hormonu FSH wykonuje się z próbki krwi pobranej w warunkach laboratoryjnych. Badanie stężenia FSH należy wykonać na samym początku cyklu, najlepiej między pierwszym a piątym dniem, czyli we wczesnej fazie folikularnej. W zależności od przyczyny wykonania badania, lekarz może zlecić pobranie próbki krwi w konkretnie ustalonym dniu cyklu miesiączkowego. W ramach przygotowania się do badania hormonu FSH koniecznie może okazać się odstawienie niektórych stosowanych leków. Niektóre leki należy odstawić nawet na cztery tygodnie przed planowanym badaniem. Dlatego pacjentka podczas wizyty konsultacyjnej powinna powiadomić lekarza o wszystkich przyjmowanych obecnie lekach. Ponadto na wynik badania wpływają znaczniki radioaktywne, które pojawiają się na skutek badania gruczołu tarczycy czy kości. O wszystkich tego typu badaniach również należy powiadomić lekarza zlecającego badanie. Podczas badania FSH kobieta nie musi być na czczo. Wskazane jest jednak, aby przed badaniem wypić szklankę wody lub niesłodzonej herbaty. Jakie badania ginekologiczne warto wykonywać? Sprawdź: Badanie ginekologiczne Jak przebiega badanie FSH w diagnostyce niepłodności kobiet? Badanie FSH jest badaniem laboratoryjnym, które polega na jednorazowym pobraniu krwi z żyły łokciowej. Materiałem do badania jest surowica krwi. Badanie to może być również przeprowadzone na próbce moczu. W takim przypadku zaleca się zrobienie oznaczenia na dobowej zbiórce moczu, ponieważ jego stężenie zmienia się w zależności od pory dnia. Należy zauważyć, że badanie FSH powinno przebiegać równolegle z estradiolem, ponieważ FSH ulega ujemnemu sprzężeniu zwrotnemu ze strony estradiolu. Może się zdarzyć bowiem, że niska wartość FSH będzie wynikiem wysokiego stężenia estradiolu wytwarzanego przez torbiel czynnościową jajnika. Normy stężenia hormonu FSH i interpretacja wyników Poziom stężenia hormonu FSH w organizmie kobiety jest zależny od dnia cyklu miesiączkowego. Normy hormonu FSH prezentują się następująco: w fazie folikularnej – poniżej 12 IU/l; w fazie jajeczkowania – od 20 do 90 IU/l; w fazie lutealnej – poniżej 10 IU/l; w okresie menopauzy – od 40 do 250 IU/l (po menopauzie stężenie FSH ulega podwyższeniu), w czasie ciąży – stężenie śladowe. Wnioski przy interpretacji wyników można przedstawić następująco: 9-12 mlU/ml - obniżona rezerwa jajnikowa; 12-18 mIU/ml wyczerpująca się rezerwa jajnikowa, pobudzenie owulacji jest utrudnione; >18 mIU/ml stymulacja owulacji jest bardzo trudna, w związku z czym prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest mało prawdopodobne. Stężenie FSH w organizmie może być zbyt wysokie lub zbyt niskie. Zbyt wysokie FSH oznacza zazwyczaj okres menopauzalny. Jeżeli kobieta nie jest wieku menopauzalnym, to wysoki wynik wskazuje na przedwczesną niewydolność jajników. U mężczyzn zbyt wysokie FSH może oznaczać niewydolność jąder, uszkodzenie jąder, a także pierwotny hipogonadyzm. Obniżone FSH, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn jest związane z niewydolnością przysadki mózgowej lub podwzgórza. Ile kosztuje wykonania badanie FSH? Badanie FSH można wykonać w ramach refundacji NFZ. Aby wykonać takie badanie, należy otrzymać od lekarza prowadzącego skierowanie. Badanie hormonu FSH można wykonać również bez skierowania w prywatnym laboratorium. Koszt wykonania takiego badania może różnić się w zależności od miejscowości i placówki, w których je wykonujemy. Przeciętnie za badanie FSH należy zapłacić od 20 do 28 złotych. Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. niepłodność diagnostyka czynnościowa niepłodności leczenie niepłodności diagnostyka niepłodności hormony płciowe Rak piersi w Polsce i na świecie - liczba zachorowań, objawy, badania. Skąd rosnący trend w Polsce? INFOGRAFIKA W 2020 r. ok. 20 tys. Polek usłyszało diagnozę: rak piersi. Mimo dostępnych badań diagnostycznych i coraz lepszych metod leczenia, w Polsce mamy rosnący trend... Fawizm - choroba bobowa. Przyczyny, objawy, badanie Okazuje się, że nie każdy może jeść bób, choć prawie każdemu smakują jego ziarna. Niezdiagnozowany fawizm może być bardzo groźny. Czym jest ta choroba i kogo... Czy picie kawy może poprawić stan naszej wątroby? Co mówią najnowsze badania? Kawa przez długi czas traktowana była jako używka, której zbyt częste stosowanie raczej nie jest dobre dla naszego zdrowia. Jednak od jakiegoś czasu coraz więcej... Wcześniejsze zakażenie koronawirusem chroni przed i Nowa badania i kilka ważnych szczegółów Omikron i to warianty koronawirusa, które wyjątkowo skutecznie wymijają systemy obronne układu odpornościowego. Ostatnie badania przeprowadzone przez... Marlena Kostyńska TeleKTG - badanie płodu w domowym zaciszu Telemedycyna to jedna z najszybciej rozwijających się w ostatnich dwóch latach form świadczenia usług medycznych, łącząca w sobie elementy telekomunikacji,... Dr n. med. Marzena Mazurek Jak bardzo zaraźliwa jest mutacja Centaurus? Są nowe badania Kolejną mutację koronawirusa, BA. określoną jako Centaurus, wykryto na początku czerwca. Do tej pory zidentyfikowano go w 10 krajach świata, w tym w... PAP Syfilis (kiła) - rodzaje, badania, przyczyny i leczenie. Objawy syfilisu Syfilis, znany także jako kiła, to infekcja przenoszona głównie drogą płciową, którą można leczyć antybiotykami we wczesnych stadiach. Jednak bez leczenia syfilis... Adrian Jurewicz Ministerstwo Zdrowia chce zabrać kobietom badania piersi? Twórca programu tłumaczy całe zamieszanie Wokół programu profilaktyki u osób obciążonych genetycznie ryzykiem zachorowania na raka piersi pojawiło się wiele emocji za sprawą posłanki KO Katarzyny... Klaudia Torchała Proste badanie krwi oceni ryzyko śmierci. Uwagę zwraca jedna rzecz Jak ocenić ryzyko przedwczesnej śmierci w ciągu najbliższych lat? Nie potrzeba do tego skomplikowanych i drogich urządzeń czy analiz. Duńscy naukowcy odkryli, że... Monika Mikołajska Posłanka Piekarska ma nowotwór piersi. Ministerstwu Zdrowia zarzuca, że zabiera kobietom bezpłatne badania Posłanka KO Katarzyna Piekarska przyznała się publicznie, że dwa tygodnie temu wykryto u niej nowotwór złośliwy piersi. Skrytykowała resort zdrowia, że wycofał... Klaudia Torchała Mam 51 lat. Jaki poziom hormonu FSH wskazuje na niepłodność w wyniku menopauzy lub jakie inne badania pozwalają upewnić się ,że można współżyć bez zabezpieczeń bez obawy niechcianej ciąży? /Ostatnia miesiączka wystąpiła miesiąc po usunięciu wkładki Mirena, czyli w maju 2013/ KOBIETA, 52 LAT ponad rok temu Ginekologia Menopauza Badania hormonalne Leki fot. Pixabay Estradiol (E2) to żeński hormon płciowy, który odpowiada za rozwój narządów i cech płciowych. Między innymi to również od poziomu tego hormonu zależy, czy ciąża będzie przebiegać prawidłowo. Estradiol (E2) jest podstawowym, naturalnym estrogenem. Reguluje popęd seksualny, wpływa na przemianę materii, funkcjonowanie gruczołów mlecznych, produkcję śluzu przez gruczoły macicy, czy regulację cyklu miesiączkowego. Poza tym E2 hamuje wydzielanie łoju i wpływa na zatrzymanie sodu i wody w organizmie. Estradiol produkowany jest w jajnikach oraz w nadnerczach. Choć uważany jest za hormon żeński, jego niewielkie stężenie występuje również u mężczyzn. Estradiol a płodność Estradiol jest ściśle związany z płodnością kobiety. Jak już wcześniej wspomniano, hormon ten reguluje cykl miesiączkowy, a jego odpowiedni poziom jest warunkiem utrzymania ciąży. Zobacz także: Czynnik V Leiden. Dlaczego warto wykonać to badanie? Normy estradiolu Normy estradiolu są odmienne w różnych momentach cyklu miesiączkowego. Badanie wykonane w trzecim dniu cyklu pozwala ocenić rezerwę jajnikową. Faza folikularna 84 – 970 pg/ml (0,3 – 3,5 nmol/l) Szczyt owulacyjny 13 – 330 pg/ml (0,48 – 1,17 nmol/l) Faza lutealna 73 – 200 pg/ml (0,26 – 0,73 nmol/l) Menopauza 11,2 – 42 pg/ml (0,04 – 0,15 nmol/l) Dla mężczyzny: 11,2 – 50,4 pg/ml (0,04 – 0,18 nmol/l) Zobacz także: Badanie HyCoSy: na czym polega i jak się do niego przygotować? Wysoki poziom estradiolu Wysoki poziom estradiolu występuje u kobiet w ciąży i nie jest niepokojącym objawem. Podwyższony poziom tego hormonu występuje również przy stosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych. Wysoki poziom estradiolu może wskazywać na nowotwór jajników, nadnerczy, choroby wątroby, czy nowotwór jądra lub ginekomastię u mężczyzn. Podwyższony poziom estradiolu zdarza się również u osób chorujących na nadczynność tarczycy. Bywa też oznaką przedwczesnego dojrzewania płciowego u dziewcząt. Niski poziom estradiolu Niski poziom estradiolu występuje przy niedoczynności jajników i jąder. Może również wskazywać na zespół Turnera, niedoczynność przysadki i zespół policystycznych jajników (PCOS). Zobacz także: Badania przed in vitro. Zobacz, które koniecznie musisz wykonać Dla kogo badanie estradiolu? Badanie estradiolu jest wskazane w podejrzeniach zaburzeń miesiączkowania, dojrzewania płciowego i diagnostyce niepłodności. Wykonuje się je również u ciężarnych. Czasami również lekarze zlecają je pacjentkom, u których występują nocne poty, uczucie gorąca i bezsenność. To badanie wykonuje się również na kilka dni przez zabiegiem in vitro, ponieważ pozwala ocenić rozwój pęcherzyków jajnikowych. Estradiol wykorzystywany jest poza tym do oceny skuteczności leczenia hormonalnego po menopauzie. Jest to standardowe badanie w diagnostyce nowotworów jajnika. U mężczyzn badanie wykonuje się przy podejrzeniu nowotworu jądra i ginekomastii. W poszczególnych fazach cyklu badanie służy ocenie rezerwy jajnikowej, dojrzewania pęcherzyków Graafa przed spodziewaną owulacją oraz do oceny czynności ciałka żółtego po owulacji. Przygotowanie do badania estradiolu Oznaczenie poziomu hormonu przeprowadza się na podstawie badania krwi, zazwyczaj z żyły w obrębie zgięcia łokciowego. Badanie nie musi być wykonane na czczo. Przed pobraniem krwi należy poinformować lekarza o zażywanych na stale lekach. W przypadku kobiet należy pamiętać, aby krew została pobrana w ściśle określonych dniach cyklu, najlepiej po konsultacji z lekarzem. Źródło: Zdrowie TVN, ABC Zdrowie Redaktorka serwisu internetowego In vitro online. Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, pasjonatka obcych kultur i języków orientalnych.

jaki poziom fsh świadczy o niepłodności